Een paar Vertelln över mien mit to Waader fohrn as Jung'n

Wenn de Fischerjungs an de Johrn von 9-10 keem, fung'n se an er Vadder to fraag'n, op se nie mal mit to waader dorften, se bleem so lang'n bie to tröveleern, beed dat de Vadder toletzt jo segg'n de, over hee de ok glieks segg'n, kümm mie nie, wenn de Seekrank warst, un anfang'n's to jammern un wiß to Huus, dat weer denn jüst de Antwort vun de Vadder, mie sölbst hätt dat nämlich ok so gahn, un heeft to mien Vadder seggt, och Vadder vun wat sull ick denn wull seekrank warn, du un Grodvadder wie ok Fide Mumm ward ok jo nie Seekrank.

Ick war meist 9 Johr old, dat wer Pingsmandag, se harrn er Heerngarn insteent, denn mit de Büttgaarns wer ogenblicklie nichts to fang'n, aß bloß jümmers een Laadung Slick un Schiet, dat keem dör de lang'n anhohln, Ostwindperiode, so segg mien Vadder dat oftmals to mien Mudder. De Woch för Pingsten harrn se in de Südkehl 30-40 Wall groot Heern op de Gaarns fung'n, un god betaalt kreeg'n.

Üm 4 Uhr Naahmiddaags göng'n de Reis los, ick de mie een höög'n, dat ick mit dorf, de Wind wer S.S.Ost un wie mien Vadder segg'n de, mit Grodsegel un Fock op, deen wie ut de Haab'n rut segeln, de Quatsch lee sick rech een beedt in de Kannt, Junge wer dat een Spass, 3 groot Quatschen keem noch mehr mit er groot Segeln op, ut de Haab'n rut, aß wie wieder rut keem, de aff un to mol mehrere Sprützer över'd Deck stab'n, ick seed bie mien Grodvadder de stürn de, in Lee vun de Maschienkapp, hee seggt, wenn wie irst wieder rut kommt, war'd de See jümmers mehr, un denn gifft noch mehr Wader över, nu segelt wie jo man 1 Togg vun de Wall aff.

Aß wie budden vun Noer weern, de mien Vadder de Motor anwarm, geg'n Krusendörp göng'n, se mit de Quatsch in de Wind, fiern de Fock wegg, un dat Grootsegel naar an de Mast dicht makt, denn leppen wie mit Motorkraft dwars aff, naa mehrn op vun de Südkehl to, so lang'n harr dat mit mie god gahn, over bie'd dwars loppen, un de Seegang jümmers mehr waar, je wieder wie aff keem, wor mie mit eenmaal so merkwürdi in de Buk, dat wer grad so, aß wenn sick dor wat in beweg'n de un naa boben rut wull, ick leed mie noch nichts marken, aß mien Vadder over to Fide Mumm segg'n de, nu iss bald so wied mit emm, dor wer'd tatsächlie so, dat mie alln's boben rut keem, un Deibel wat weer dat een Geföhl un wat wor ick sleegt to mod, een Glück, dat de Quatsch mit eenmaal för de See gahn de, ick seh wie Mumm een Weed över Bord smeet un dat utsetten vun de Heerngaarns los göng'n, mie war rein lüdd beed anners to wegg, bie dat Utsetten för de Wind, ick harr over doch Angst, wen'd weer dwars naa Land to gahn de, mien Grodvadder segg bloß jümmers, wie kannt angahn dat een Fischerjung'n, Seekrank ward, bied schönste Mützenwedder, se deen all dree Schichten in een Reeg vun budden naa binn utsetten, mit dat binnerste Enn vun de Gaarns weern wie dwarsaff vun de Krusendörper Kark, wo de de groot swart Steen ling'n de.

Grodvadder vertell, dat de Düveel vun de Waabser Sied ut, mit de Steen naa de Kark vun Jellenbek smeeden harr, de op dat hoge över stahn hätt, over de Dübel harr een paar hunnertmeter to kort smeeden, so dat de Steen an de Waderkannt hinn full'n weer, over de Dörpbewohner weern in de nächste Daag klieks bie gahn un harrn de Kark affbuud, un veel wieder naa'd Land rinn weer opbuud, dormit de Düvel nie nochmol naa de Kark smiedden kunn.

As de Gaarns utsett, stür mien Grodvadder de Quatsch naa Noerswiek to, wo wie to Anker göng'n, dor weer'd so schulig, keen Wind un ok nichts vun Seegang to marken, denn bie'd naa'd Land loppen, wer ick wer slech worn, un müß wer mit de Kopp över de Reeling Fide Mumm harr Kaffe kock, aß wie för Anker leeg'n geeft Obenbrot, ick heff nichts anrört, harr keen Hunger noch Apptied, over mien Grodvadder keem bie un geft mie een groot Muck mit Soltwar to drink'n, ick müß de ganze Kraam utdrinken, dor keem over een ganz deel glieks wer rut, so segg hee, dat war'd good dohn, du warst nie weer Seekrank.

Nachts ümm Klock ½3 Uhr göng'n wie Anker op, de Wind weer flau vun Südost, ok de Seegang wer weniger wie gestern Naahmiddag bied utsetten, ick dach over bloß an de Wöör von mien Grodvadder, du warst nie wer seekrank, dat göng'n ok god mie weer wull lüddbeedt swimmelie, aß over de Gaarns mit 2-3 Wall Heern op Stück inholt worn, göng'n mie dat ümmer beeder to mod, ick dach nie mehr an de Seekrankheit.

Wie de Gaarns inholt weern, wor naa Land to loppen, un vör Anker gahn, bied Affsteeken vun de Heern ut de Gaarns, de ick düchdie mit helpen. De Fang wer heel god segg mien Vadder se snackten von bummelie 58 Wall, aß de Gaarns wer klor hohlt, göng'n dat wer naa'd Fangplatz tom utsetten hinn, wie de Netten över Bord weern, göng'n dat mit Motor un Grodsegel op, mit grod Fohrt nu Huus to, för de Heern kreeg'n se 4,20 Mark dat Wall, de anner Böö, de ok mit in de Südkehl wähn weern, harrn ok Fänge vun 40-50 Wall hatt, so de ick man hörn, aß an Bord dor över snack wor.

Mit to Waader II Vertein Daag später, dat de sick grod so hinn paßen, dat Sünndag wer. In de Südkehl weer'd mit de Heernfänge jümmers beed wenniger worn, in de letzt Week harr'd een paar Daag naa een swör Gewitter 2 Daaglang vun Nordwesten düchdie stürmt, keen Boot weer mit de Heerngarn ut wähn, aß de Witterung sick beruhig harr, worn de Gaarns (Netten Netze) wer insteent, un in de Südkehl utsett, over de Heern weern wegg, keen vun de Böö harr mehr as 1-1½ Wall up all er Gaarns hatt, so de denn jeder naa sien Glob'n, sick een anner Fangplatz söken, in de Hoffnung irgendwo een Fang to maken.

Dat Hunnholt, stünn dormals bobenkannt in Langholt, un laader dör Kahlschlag verschwunden weer. De Möhl, wer de Möhle von Brodersby, an de Foot bedüt middig Buschgehölz, wenn dor de Möhle in Peilung wandern dee.

Mien Vadder de harr'n er Gaarns naa de Kord, vun Nieby aff, dat Hunholt, achter, un de Möhl binn de Foot, op 10 Fad'n Waader utsett, ebenso Fritz Rehbehn (wo se Snieder to seggten) harr sie Gaarns beed nördlicher op 9 Fad'n Waader hinnsett, de anner Böö harrn to Strandbek, binn un budden vun Bookniß er Heerngaarn utsett, wie ick hörn de, dat se dat so seggten, all dat gesnack vun de verschiedene Landmarken, wo ick doch nichts vun aff wuß, wo se an Bord ünner eenanner vun snacken deen, heft ick over doch niep to hört un de dornaa frag'n, so naa dat eene un dat anner, un dordör doch sunn lüttbeed vun de Saak opfaat.

Mien Vadder un sien Mackers harr'n de Sonnabendobend noch er Tuckgeschirr an Bord brögt, denn se wull'n, wenn op er Heerngaarn keen Fang weer, to Nordhaag'n, mit er Tuckgeschirr naa Bütt fischen, ümm to sehn ok dormit wat to fang'n weer. Sünndagnacht göng'n dat ümm 1 Uhr los, keen weer glücklicher as ick, wo ick mit dorf, ümm 3 Uhr weern wie op dat Fangplatz bie de Heerngaarn een Schicht naa de anner worn inhohlt, mit man wenie Heern op, de gliek's affsteeken worn, dat wer ümmer so op jedes Stück, aß wenn se afftällt weern bie ½ Wall (40 Stück).

De Heern worn mit 3 Wall in de Kisten hällt, de Fang, weer 12 Wall in 4 Kisten, in jede Kist wor een Erikett mit Naam un Inholl legg, so leppen wie mit Boot naa Fritz Rehbehn to, de bie weer to utsetten vun sien Heerngaarns, aß hee ferdie, geb'n wie een uns Kisten över, Rehbehn, de vun een halvstieg Wall as Fang snacken.

Vun der ut leppen wie Ost aff, ick sedd bie mien Grodvadder an'd Stür, mien Vadder un Fide Mumm makten dat Tuckgescheer klor to utsetten. Ick de mien Grodvadder frag'n, wo dat hinngahn de, hee snack vun dat Hunnholt an, un de Möhl op de Tuun, dat warn för de Fischrei bekannte Landmarken, mien Grodvadder de mie dat genau erklärn, hee de mie de Brodersbyer-Möhl, un naa'd Booknißerholt, aß dat Hunnholt, dor vun frie keem, so de hee mie verklaarn, wie sick düsse Landmarken Verännern deen, wenn wie op een un anner Kurs mit uns Boot stürten, dat weer för mie wat nieß un Intresand, (dat Hunholt wer een lütt gehölz, wat op dat hoge Land achter Langholt stahn de, un iss in de 20ziger Johrn haut worn) (de Möhl stünn to Brodersby, ok op hoges Land, deshalb weern düsse Landmarken so markant un wiedt vun See ut to sehn.)

Wie de Landmarken övereen stimmten, wor dat Tuckgescheer op Nordostkurs utsett, de Tuck (Zeese) keem to irst över Bord, aß se klaar weer, worn de Wischenlien utdamp, denn keem de Scheerbree över Bord mit 60 Fad'n lange Schleep-Lien, beed fört Enn wor de Schruf utkoppelt, aß de Lien stief göng'n dat Schleppen los, de Klock weer eb'n naa 6 Uhr, nu de mien Vadder mie vertell'n, ick sull de Möhl beobachten, wie hee jümmers wieder naa budden wannern de över de Tuuhn wegg, un wie sick dat ok bied Bookniß verännern de. Naa een Stünn fischen wer een Drift wor dat Gescheer wer inhohlt, de Möhl weer nu een ganzes Stück budden de Tuuhn wannert. De Drift wie dat Schleppen nennt wor, vun'd utsetten beed tom inhohln brögt, denn de Fang, aß de Tuck inhohlt, weern dor allerlei Bütt in to sehn bie dat daalschütteln, mien Vadder un Fide Mumm nehm dat Fischwark mit een Quast över Quast ein Beutel von Netz wo das Fischwerk zusammen geschüttel wurde, mien Grodvadder harr de Bünndeckel affnahm un een grod Matt ut Segeldook, dorinn utspölt, un leeg se denn op Dammdeck (Bünndeck) ut hier wor de Quast mit de Bütt utschütt, un denn de Bütt, de to brügg'n weer, in de Bünn rinn tällt, ick müß de ganz grod Bütt in de Bünn smied'n un tälln, op dat weern de Goldbütt glatt un lebendie, eenige vun de groot Bütt müß ick mit bei Hänn anfadd'n ümm se in de Bünn to krieg'n, in de Tied wo de Bütt intällt worn, harr mien Vadder un Fiede Mumm dat Gescheer all weer, utsett, över de sölbe Bögg wie ick hörn dee, ick harr 2 grod Bütt intällt, mien Groot Vadder över 5 Stieg vun grod un mittel Bütt hee nehm, wie ick manchmaal sehn de mit ünner 2 un ok maal 3 Bütt op eemaal in de Hand un all se in de Bünn rinn, uns Fang weer bie düsse Drift 6 Stieg wähn, gorniemal slegt seggten se to een anner, denn de mien Grodder mie weer op de Landmarken opmerksaam maaken, junge wat weer de Möhl nu all een Enn budden dat Buschwark wat se de Tuuhn nenn deen.

De nächste Drift brögg een Fang von 7½ Stieg Goldbütt un een Steenbütt vun 5 ℔, wie ick mien Grodvadder snacken hör weern de Bütt beedt denniger wähn, wie de irst Drift. Mien Vadder de mit Boot noch 10 Minuten naa Nordosten to utloppen, er se weer naa de Süd to utsetten deen, ungefähr naa Bülk to, wie hee mie wiesen de, op düsse Kurs, de Möhl weer de anner weg wannern de, un keem op letzeend vun de Drift weer neeger naa de Tuuhn rann.

Over to Bookniß, wie se mie wiesen deen, keem dat Hunnholt ümmer frieer vun de Booknißer Hölder, dat kunn ick gornie begrieb'n, over all dree verklaarten mie, wie dat tosam häng'n de, dat keem dorvon, wo wie jetzt een paar Mieln wieder aff weern, aß wo wie de irst Drift utsett harrn, un nu de Winkel vun de Objekte veel spitzer weer, Fiede Mumm de mie op de Seekort dat verklorn, do kunn ick dat ok een beed begrieb'n, de Saak weer ja ganz natürlie.

De 3te. Drift weern 8 Stieg Goldbütt un 2 Steenbütt von 3-4 ℔ dat Stück in'd de Tuck wähn, de nächste Drift wor naa de Nord hinn makt, Fide Mumm un mien Grodvadder, harr'n twischen de Drifts all de Heerngaarns utsteent, spöllt un an Backbordsied op dat Bünndeck lagt, se klorten in düsse Drift de Ankers un Tau up, denn de Heernfischerie weer irstmaal beend, se wull'n nu bie de Tuckerie blieb'n, de 4te Drift brögg een Fang vun god 8 Stieg Goldbütt un 1 Steenbütt vun 3 ℔, de nächst Drift wor naa Bookniß to utsett un brögt 7½ Stieg, up de sölbige Kurs wor noch een Drift makt mit 6½ Stieg, de ganze Fang weer an de 40 Stieg, naa de letzt Drift göng'n dat mit fulle Fohrt nu Huus to, wie weern ümm 6 Uhr an de nie Brügg fast, un deen Ankers, Taun weesen, un de Gaarns ut packen, ick müß naa mien Grodvdders Huus un bescheed segg'n dat se mit de Waag daal keem, um mien Gradder sien Gescheer ropp holten, up de Trüchweg, de ick mien Mudder bescheed segg'n, dat Vadder bie 1½ Stünn kaam de, mit uns Blockwaag, de ick Ankers, Taun mit de Weedten ropphohln, un naher de Gaarns to hohln wull, mien Speelkamerad Fr. Jebe keem forts mit mie, de Ankers, Taun un de Weedten brögten wie bie uns naa de Hoff, denn deen wie de Gaarns hohln, aß wie weer naa de Brügg keem, harr de ol Dreens un Walter Drees, all er Waag vull laad un fohrten dormit to Huus.

Der wie los fohrten, brögten wie Fide Mumm sien Heerngaarns naa sien Stöttenplatz hinn denn fohrten wie mit mien Vadders Heerngaam naa sien Stöttenplatz an de Jünfernstieg, dat geg'n över vun Niklas Scheller sien Huus weer, un fung'n glieks an de Gaarns op to häng'n, aß mie Vadder vun de Brügg keem, weern Fritz un ick all bied 4 Stück, nu de dat nie mehr lang'n durn, un de Gaarns hung'n up de Recken to dröög'n, mien Vadder segg, wie wüllt Klock 1 wer los mit de Tuck naa Nordhaag'n to.

Nächste Daag harrn se mit de Tuck een Fang von 64 Stieg Goldbütt hatt, un 8 Böö harrn noch mehr torüst mit de Tuck to fischen, weil se mit de Heerngarns nichts mehr fung'n harrn.

In de Mai 1910 op een Sünndag weer ick mit to Waader, de Tour vorher harrn se mit de Büttgaarn op Veisnitz-Flach een Fang vun 65 Stieg Goldbütt un allerlei Steenbütt hatt, se keem over irst mit er Fang Naamiddaags ümm ½6 Uhr in Haab'n an, dat weer kaam, dat se geg'n Bookniß ümm Meernnacht vun een swöre Gewitter över rascht worn, mit een masse Wind vun Südwest, so leppen se ünner Land beed geg'n Ahlbek un göng'n, dor irstmaal för Anker, ümm beeder Wedder aff to lurn. Morgens bie ½9 Uhr rümm fung'n de Südwest an, mehr un mehr aff to flaun, so deen se de Motor anwarm, un leppen naa Veisnitzflach to, wo se eeb'n vör 11 Uhr, bie er Büttgaarn, anfang'n kunn in to trecken, ünner weggs weer dat dotstill worn, aß se er Gaarns an Bord harrn, deen se er anner Schicht gliks weer utsetten naa dütt Schicht weern wie nu ünnerweggs tom intrecken, aß dat so wied weer, stell ick mie op Stürbordsied bie de Wanten hinn un de to kieken, wie Fide Mumm de Büttgaarn inhohln de, mit so veel Goldbütt op, dat hee bald keen Hand anfaaten kunn, wo se de Gaarns introcken weer 5 Faden Wader, so kunn ick sehn, wie Schneewitt vun Bütt de Gaarns vun de Grund keem, aff un to hohl hee 3-4 Steenbütt naa de reeg mit över, mien Grodvadder harr nuch to dohn, ümm all de Bütt afftosteken, dat weer Windstill, so de mien Vadder aff un to mit affsteeken, mie harrn se bescheed segg, ick sull utkieken, op irgend wo Rook oder Qualm to sehn, oder in Sicht keem, doch Hauptsächlie naa de dänische Sied to denn wo se hier mit de Büttgaarns fischten, weer dänisches Hoheitsgebeed, de Fang (beleef) sick op eb'n över 100 Stieg, so deen se er frische Schicht an Gaarns op de sölbige Waaderstand glieks weer utsetten, aß weedten harrn se man ganz lütt Dinger op, wogeg'n sunst groodt Weedten op de Gaarns sett worn. Dat se wied to sehn weern, over hier weer dat ümmgekehrt, de lütt Weedten sull'n so wenig to sehn wesen, in eenige Stücken von de Büttgaarns sedd noch beed Schiet in, ick muß dat Stür in de Hand nehm un lieksen naa de Booknisser-Hölter to hohln, de selben över'd Wader to sehn weern, ick de mie wie sunn grod Schippskaptein föhln.

De ganze Mai över hefft se, mit noch mehr Böö vun Eckernför dor op Veisnitz-Flach fischt, over se harrn naa een paar Tourn mit er Gaarns ümmer beed depperes Wader nehm müßen, dor de Bütt langsam over ümmer beed westlicher wannert weern. Dat weer all mehrmaals op Veisnitz-Flach vörkam, wo de dänische Fischerieopsicht mit de Damper “Falken” de dütsche Büttgaarns de in dänische Hoheitsgewäßer stahn deen, inhohlt un Beschlag nahm, over wie se nie vertellten, de meist Tied harr dat goodt gahn. Ümm de Klock 11 Uhr leppen wie bie uns in Haab'n inn, de Mulden mit Gaarns worn up de niege Brügg an'd Land sedd, denn leppen se naa de Holtenbrügg to, ümm er Bütt to verköb'n, för mie weer düsse Tour mit to Waader, een Erlebniß ohne Seekrank wähn.

1911. Mit de Büttgaarns wor weer to Veinitz fischt, over lang'n nie so veel fung'n wie dat Johr vörher. Aß de Bütt to Veisnitz weniger worn, deen se de Gaarns maal südlich vun de Veisnitzer-Rönn op 20-21 mtr Waader an de Kannt vun de harte Grund utsetten, um to versöken op dor Bütt to fang'n weern, se harrn dat ok droppen, de Tour weer de Fang bie 50 Stieg wähn, over een Maße von de verfluchte Schierkratzers mit hatt, over er anner Schicht, doch dor weer hinnsett wo dat nu grod mal weer so hippaßen de, dat se Sünndagmorg'n de Gaarns trecken sull'n, so keem ick un mien Frönd Fritz Jebe beide mit to Wader. Ümm de Klock ½4 fung'n se an de Gaarns intotrecken, op de Gaarns sedden lingerlang schöne Goldbütt op, over ok weer een barg vun de Kratzer, eenige Stücke mit so veel op, dat se ut de Mull mit de Gaarns lang Deck krabbeln deen, Fritz un ick harrn, jeder een isern Dull vun mien Vadder in de Hand kreeg'n, wo mit wie de Kratzers dod slaag'n müßen, Fide Mumm harr sick de dicke Lederhanschen an trocken, weil hee mit blode Hänn stelln, wies, för Kratzers de Gaarns nie mehr anfaaden kunn, op düsse Stell'n sedden ok man wenig Bütt op, de ok meistens doot weern, un vun de Kraatzers half opfredd'n, trotzdem, op de Gaarns noch 46 Stieg Bütt sedden, wull'n se düttmaal hier nie weer utsedden denn mit de Kraatzers harr dat op düsse Fangplatz överhand nahm, denn se fredden nie alleen de Bütt an, sondern wat veel Schlimmer weer, se fredden de ganze Gaams in twei, wo se Daagelang an stahn mußten, ümm se weer heel to krieg'n, dat harrn se de irst Tour all faststellt.

All dree deen se beratschlaag'n wo se mit de Gaarns hinn sull'n, mien Grodvadder segg, wat meent jie, wenn wie se mohl an de Breedgrund hinn bring'n, deen, mien Vadder un Fiede Mumm weern dor mit inverstahn, för mien Frönd Fritz un mie, weer dat jo een vergnög'n. De Tour naa de Breedgrund dur meist 2 Stunn, beed wie dor ankeem, een Boot weer ümmer vörrut to sehn wesen, bie dat hinn loppen, op letzt Enn keem wie'd Boot ümmer neeger, dat weer de Ploog Leckband, und Karl Rehbehn (wo se de Heek to seggten) mit er nieges Boot, wo se een 5 Ps. Dan Motor in harrn, de an de Breedgrund er Büttgaarns utsetten, deen, wie leppen langsied, un se deen mit.