Differences

This shows you the differences between two versions of the page.

--- die_kaputte_spruett [2025/04/11 13:08] – created martin
+++ die_kaputte_spruett [2025/04/28 08:41] (current) – external edit 127.0.0.1
@@ Line 1: / Line 1: @@
 ===== Die kaputte Sprütt =====
+Utgang Oktober 1932
-im August
+Von überall heer fischten düßen Harvst veele Böö vun Burgstaaken ut naa Blankfisch, se keem ut Eckernför, vun de Kieler-Föör, vun de Lübecker Bucht, jo sogaar weern paar Böö ut Warnemünd dorbie. Dat Fischwark wat Anland wor göng’n per Boot naa Kiel, oder naa Heiligenhaab’n, verfracht vun dor mit Lastwaag’n naa Kiel an’d Fischmarkt befördert, an’d Markt keem, Sprotten, Heern, Sielen un de Dösch, de bie düsse Fischerie mit fung’n.
-Aug. Krus un wie leeg’n in Ohrt op Fehmarn, oder op de Knust wie veelmaals segg’t wor, för schlecht Wedder. De N.Ost harr uns bie de irst Drift mit een Gewitter, ut de Belt verjaagt. As wie een Stunn in Ohrt leeg’n, keem dat Gewitter über Fehmarn weer torüch, mit een Sturm vun Nordwesten achternaa. Dör düße Sturm leeg’n wie nu all de drütte Dag in Ohrt an de Kai fast.
+Bie 40 Böö fischten über de ganze Fläche vun Südost over Ost naa Nordosten to 1½-2½ Stünn vun Burgstaaken aff, de een hier, de anner dor, wo jeder meen, sick een Fang rannto fischen.
-Naameddaags kreeg’n wie öfters Besöök vun de Ohrter Fischers. Dor weern de Gebröder Piel, se deen bie de Ünnerhohlung uns op een Fangplatz an de südliche Kannt vun de Windsgraaw opmerksaam maaken. Wo man beed op 8½ Fad’n Wader naa de Huulboje to (Westermarkeldorf) fischen kunn, de Huuler kunn man beed naa’d Steenwarder (Heiligenhafen) hinnwandern laad’n, wenn man bie Norden an een vörbie fischen de. Denn dor op de 16 Meter weer een reine Sandgrund.
+Een Morgens, de Wind weer flau ut Nordost, de ganze Flott leep naa er Fangplätze aff, wie harrn sick affmakt, eenmol op uns ole un bekannt Fangplatz vun uns Büttfischerie to versöken. Uns Meenung weer, weshalb soll dor nie ok mol Blankfisch to fang’n wähn, denn ünner Singerbusch un ümm Sagas-Bank herrum weern tiedwies mit de Heerngaarn, to de verschiedenen Johrstied’n een Masse Heern fung’n.
-An grod Goldbütt, warn dor man wenig mit fung’n. Over an grod Steenbütt, vörut geseggt de Gelegenheit ohne veel Strömung wer god, un nie to veel Böö op eenmol op dat Plaken fischten. So wer dat een Fangplatz vör Steenbütt un in Harvst ok för de Döschfang, wenn over veel Strom loppen deiht. Iss dat dor nichts mit de Fischerie, denn sidd man jümmers mang de Steen, de dor heel scharp sünd, un dat Nett iss intwei.
+So leepen wie een Stunn S.S.Ost aff, un deen op düße Kurs ok utsetten, all de anner Böö de een paar Stünn östlicher ut, un wieder affleepen, kunn wie bloß noch soeben de Segel’n vun sehn.
-Se deen uns ok noch een paar Landarken, vör de 22-23 Meter bie Süden vun de Windsgraaw seggn, wo se gode Fang an Goldbütt makt harrn. Over aff un an leeg’n dor ok mohl paar böse Hakers, fischen kunn man dor ok bloß wenn wenig Strom leep.
+Bie 1½ Stünn deen wie uns Gescheer mit Neschier ophohln, wie harrn wirklie een goden Fang in, mußten 3 grod Quäst mit reine Sprotten über nehm. De Nordost harr bannig to nahm, wie Beratschlagten wat wie sull’n, op Gegenkurs, oder noch een Drift über desölbe Boog. Weil in’d Ünnerblatt vun de Vörzees allerlei Fischwark inn weern, keem wie an dat letzte trüch un setten über de sölbe Bog wer ut.
-As de Witterung sick beedern de, leppen wie mit beide Böö, naa’d Fangplatz to. Söögten sick de Waderstand op, sedden beide uns Gescheer ut op O.S.Ost-Kurs. Bie een halbe Stunn, worn wie beide fast.
+Wie deen uns Fang utsammeln un kreeg’n 30 ℔ Sproten in jede Kist, deen se glieks ünner Deck stelln, harrn 14 Kissen reine Sprotten un 1 Kist mit Sieln. De Drift harr sick de Verhältnißen naa lohnt, wat uns Kummer machen de, weer de Witterung, de Wind keem ut O.N.Ost un nehm ümmer mehr to un een verdamt schwöre See de dor all loppen. Dat weer mit schick, as wie ümmer seggten, keen Wedder mehr to fischen.
-Uns Wischenlien de haken, göng’n über bied ophohln ligg weer los, un uns Zees keem ohne Schaaden an Deck, mit 12 grod Goldbütt von 1 ℔ d. Stück, un 5 grod Steenbütt von 8-11 ℔ d. Stück. Wie deen mit Aug. Krus snacken, hee harr 13 Goldbütt un 6 von de grod Steenbütt hatt. Wie leppen beide beed nördlicher aff, un deen weer naa O.S.Osten to utsetten.
+Wie snackten ünner eenanner, harrn wie bloß de anner Weg weer utsett, over dat weer nu to laad. As wie een gode Stünn fischt, deen wie obhohln. Dat weer eenfach keen Wedder mehr.
-Aug. Krus wor bie ¾ Stünn wer fast, wie fischten noch knapp 10 Minuten wieder, do worn wie ok fast. De Drift bröög uns 1 Stieg grod Goldbütt un 8 Stück vun de grod Steenbütt, Krus harr 17 Goldbütt un 6 Stück von de grod Steenbütt hatt. Wie deen sick beide op dütt Fangplatz, een goden Fang an Steenbütt tosaam fischen, opglieks de letzten beiden Drifts man jedesmaal 2 vun de grod Steenbütt in’d Nett weern.
+As wie uns Scheerbree meist opholt harrn, keem dor vun vörn beed achtern een schwöre See über’d Deck. Dor segg uns Motor mit eenmol Plub un stünn still. Wat weer los? An de Winsch harr mien Vadder beide Trommelbremsen fast dreiht, dormit de Scheerbree mit de Draht sick nie weer affrolln kunn.
-Ümm de Klock 9:00 Obends leepen wie mit beide Böö naa Kiel an’d Fischmarkt, un weern Morgens ümm 5:00 ganz alleen dor. Wie deen 125 ℔ grod Goldbütt un 369 ℔ Steenbütt, 85 ℔ Dösch un 34 ℔ Platen loschen. Aug. Krus 132 ℔ Goldbütt, 362 ℔ Steenbütt, 110 ℔ Dösch un 23 ℔ Platen löscht.
+Ick na de Motor daal, ümm to sehn wat los weer. Ick dach, de Filter is verstopp, dee an de Brennstoffpump mit de Hand pumpen. Un seh, dat de Brennstoff bie de Ansatz vun de Sprütt rutkeem. As ick de Sprütt loschruven dee, harr ick 2 Deele dorvon in de Hand. Se weer eenfach so uteenannerredden. Ick de uns Reservesprütt, de noch in Oelpapier inwickelt weer, inseeten, un dee probeern beed de Brennstoff ut allerlei poröse Stell’n rut spritzt. Bloß ut de Düss keem nichts.
-Vör de Goldbütt kreeg’n wie 92-25 Penn, vör de grod Steenbütt von 1-1,10 Mark, vör de Dösch 12 Penn un vör Platen 22 Penn dat Pund, dat weer een Fang vun 464,00 Mark. Aug. Krus sien Fang weer 472,00 Mark.
+Wat nu? Dor sett wie jo good mit an. So müßten wie jo irst mol sehn, dat wie uns Gescheer binn Bords kreegn. Mit 2 Mann deen wie Hand vör Hand de Draht vun’d Leescheerbrett inhohln. As wie’d Luvbrett ok an Bord harrn, deen wie uns irst mals verpusten, un deen uns Laag bespreeken.
-Aß wie Rohöl un Schmeeröll übernahm leepen wie ümm 11:00 naa Eckernför to ut.
+Mien Meenung weer, wenn wie allns an Bord, segelt wie vör de Wind naa Travemünn. Wat blivt uns anners über? Mien Vadder un Frie Munn weern anner Meenung. Laad uns man irst mol sehn, dat wie uns Kraam an Deck kriegt, un denn sehn wie to, naa FehmarnSund to kaam. Dat weer ok een Vörslag, de nie afftowiesen weer. Uns Wischenliens mit de Zees achter leeg so to seggn bald liek lang Waader. Bied inhohln vun de Liens leed mien Vadder uns Boot mit dat Grodsegel sunn lüttbeed bie de Wind gahn. Dor dör weer dat inhohln vun uns Liens keen Probleem. De Zees weer de ganz Tied an de Oberfläch, un de Möv’n deen bie de Gelegenheit sick satt füttern.
-De nächste Reis naa’d Fangplatz to weer vergebens, deen dor 2 Drifts mit paar Goldbütt un paar Dösch über ohne een Steenbütt, leppen vun dor ½ Stünn wieder, naa de Belt rinn, un fischten dor naa Goldbütt, de dor ok heel knapp weern: 1-1½ Stieg in Drift. Wi fischten 2 Daag ümm een lütt Fang to krieg’n, Aug. Krus göng’n dat genau so.
+Wie harrn nämlich een goden Fang in uns Zees (Schleppnetz) sidden. Mußten 8 grod Quäst an mit reine Sprotten mit enkelte Siel’n übernehm. (Een Quast is een in’n Steert vun’t Netz afteilte Meng an Fischen, de een mit de Hänn übernehmen kann, aber ok bie grötter Fäng in’t Netz, denn warrt grötter Mengen afteillt un övert Tau un Spillkopp an Deck hievt.)
-In de Oktober heeft, wie dat nochmaal op dat Fanggebiet versööcht, weer op 4 Zentner gr. Dösch 1½ Stieg Goldbütt un 3 Steenbütt in een ganze Dag de wie dor fischt.
+As wie allns an Deck harrn, deen wie uns Laag nochmals bespreeken. Wie weern 7-8 Seemien dwars aff vun Dahmshöft. De Wind keem ut O.N.Ost, weer de letzt Stünn beed östlicher gahn. Naa de Sund to göng dat vun uns Standort dereckt naa Norden to. Wie deen uns ole Grodsegel, wat wie vörn in de Boot lingen harrn, rut hohln, steeken 2 Reefs in, un hohlten dat Segel as Fock an’d Vörstagg op. Dat wer forts to marken, kreegen dor dör glieks Gang in’d Boot, un kunnen höger to naa Fehmarn anlingen.
-In de nächte Sommer deen wie een paarmaal op dat Fangplatz versööken mit nichts. Een Reis utgang vun de August, deen wie weer mol versööken, un harrn as schien Glück, de Dag deen wie sick 180 ℔ Steenbütt un 65 ℔ Goldbütt dor tosaam fischen.
+Wie kreegen natürlich allerhand Wader über, as wie een paar Stunn segelt un neeger naa Fehmarn rann keem, leeden wie uns Boot leeger wegg gahn, lieksen naa de Fehmarnsund to. Dor geev keen Wader mehr über. In Lee vun de Anseglungstonn segelten wie mit een harten, naa Westen seddenen Strom in de Sund rin.
-Leepten vör de Nacht naa Fehmarn to, göng’n affkannt vun Wester-Markelsdörp vör Anker. Wi wull’n de anner Dag, op dat Placken tofischen, ümm de Klock 5:00 deen wie all weer naa Westen to utsetten.
+Ünnerweggs harrn wie besnackt, op wie so to Huus segeln sulln, oder irstmol naa Heligenhaavn rin, un sehn, dat wie een vun uns Sprütten weer op’e Reeg kreegen. Wie segelten naa Heiligenhaavn, denn man kunn jo nie wetten, wie sick de Witterung verholln dee. Een Glück, segg mien Vadder, dat wie uns ole Segel an Bord harrn, suns harr dat vör uns man wat schieterie utsehn, alleen mit dat Grodsegel. Dat weer nie wiß weesen, dat wie dat schafft harrn.
-Wie fischten een ganze Stunn ohn fast to warn. As wie ophohlten, weer’d een Enttäuschung: 5 Goldbütt, 6 Dösch un een paar Platen, keen Steenbütt, deen trotzdem nochmaal op Gegenkurs fischen, de Fang wie vörheer keen Steenbütt.
+Üm halv negen makten wie in Haavn fast. Ick göng glieks mit uns lederten Brennstoff-Sprütten naa Schloßermeister Smüts rupp. Hee weer noch in sien Werkstatt. As ick emm uns Mallör vertelln dee, weer hee glieks bereed, uns to helpen, wenn dat göng’n dee. Hee bekeek sick de Kraam, mit de niee Sprütt versöch hee dat mit Preßluft un Water, un segg glieks, dat Dings is so poröss, dor is nichts bie to maken. Ick will probern, de ole Sprütt mit Hartlot wedder tosaam to maken.
-Wat nu, wie deen hinn un heer Snacken. Ick de een Vörslagg maken: „Wie sünd hier dichtbie, laad uns doch mol een Drift op de 6½-7 Faden ünner Markelsdörp op de Kleewergrund maaken, wie heeft dor doch vör 2 Johr in de Harvst dat Glück hatt, sick dor een schönen Fang an Goldbütt weggtoluurn.“
+Ick segg: „Meister, dat speelt keen Rolle, wenn dat man dicht wart un höllt, dat wie dormit to Huus kamt.“ „Wat dorför makt warden mutt,“ segg de Meister, „dat do ick!“ „Un wenn dat nie geiht,“ de ick seggn, „lett sick dor ok nichts bie maken.“
-„Jo,“ seggt Frie Mumm, „dat weer over in de Oktober naa de Driefnettfischerie!“ Ick segg: „Jo dat weer so, over laad uns dat man versöcken!“ Mien Vadder meen ok, dat wie man een Drift mol reskeern sull’n.
+As de Meister mit sien Schweißen ferdig weer, dee hee mit Preßluft de Sprütt dörpusten, dat de Schiet vun’t Fiel’n un Bohrn rutkeem. Denn dreih hee de Düs in. He dee nochmal mit Preßluft de Sprütt in een Emmer mit Water dörpusten un segg: „Wie hefft Glück, de Sprütt is dicht un in Ordnung.“ Mie vull een Steen vun’t Hart.
-Wie leepen op Ostkurs beed de Markelsdörper-Füürturm über de Pedersdörper Kark weer, leepen noch beed aff, un löön sick 13 Meter Waader an, deen utsetten naa O.S.Osten to, fischten een Stünn ohne Stöörung, wie harrn man 80 Meter Schleeplien vör de Scheerbree, rubbeln über de Kiesgrund de dat ebenwegg.
+De Meister gung sölvst mit daal an Bord, denn de Meister un mien Vadder weern beid tosam bie de Küstenschutz in Heiligenhaavn wähn. De Meister harr dor de Reparatur-Werkstatt ünner sick hatt.
-De Drift bröögt 1 Zentn. 1-3 ℔ d. Stück an Dösch, 2½ Stieg grod Goldbütt, 5 Stück von de grod Österrieker vun 1½-2½ ℔ d. Stück mit er grod Köpp, de wie glieks weer über Bord smidden, de weer nie to verköppen un irst rechtnie to geneeten.
+Mien Mackers harrn uns Fang in Kisten weggn un ünnert Deck stellt. De Sprütt harr ick fastmakt un mit de Brennstoffpump utprobeert. Mit de Sprütt un Düs weer allns in de Reeg. Dee glieks uns Motor anwarm.
-Op dütt Streemel Fischgrund, deen wie noch 5 Drifts maken, de uns noch 10½ Stieg gr. Goldbütt, 2 Zentner Dösch un 75 ℔ Platen bröögten. De letzten Drifts weern man wenig Goldbütt meer dor mang, so harrn wie dat lütt Placken reinfischt. Ümm eben naa 4:00 deen wie’d Feld verlaad’n un leepen naa Kiel to.
+De 3 Mann stünnen op Achterdeck un deen sick wat vertelln. As ick de Motor in Gangn setten dee, sprungen hee glieks an. Un ut dat Utpuffrohr weer een armdick Strahl Water rutkamen, un keem noch wat rut. As ick an Deck keem, segg de Meister: „Dat Water is de Ursaak wähn to de Mallör. Dör de Gegendruck vun’t Water is de Sprütt uteenanner redden. Dat harr schlimmer warden konnt, dorvun harr de Zylinderdeckel uteenanner rieden kunnt.“
-Öfter versööchten wie op dat Steenbüttgebeed mit een Drift, over leider ümmer vergebens. De ganze Goldbüttfischerie, weer de letzte Johrn ümmer erfolgloser worn, dat de mol vorkaam, dat een oder de anner sick een lütt Fang tosaam sammeln de.
+Wie leedden de Motor noch 10 Minuten blindloopen. Meister Smüts kreeg sien 10 Mark vör de Arbeit. Wie smeedden uns Liens los, de Klock weer halv 11. Deen uns Segel setten un af göng uns Reis naa Eckernförde, wo wie morgens eben naa 5 ankeemn un fastmakten.
+Op de Reis harrn wie mit Sprütt un Motor keen Maleschen hatt. Wie deen uns Fang vun 1290 Pund Sprotten un 110 Pund Siel’n, sowie 50 Pund Juchers löschen. De Siel’n nehm Georg Petrick (Schuhkrie) vör 20 Penn dat Pund. Vör de Sprotten kreegen wie 29-31 Penn dat Pund.
+So harr de Reis, trotz all dat Pech, doch noch en good Enn hatt. De Nordost hett sick de Dag een lüttbeed betemmt, weer’d vör uns womögli een heel goden Fangdag worn, wenn wie de ganz Dag dor harrn fischen kunnt.
+Fr. Daniel

Projekt Fiete Daniel

User Tools

Differences