1929, Mitte Oktober, uns Fischerie mit de Driefnetten för de Groot-Belt, weer to een gahn, weil de Fänge mit eenmal all weer'n. Uns letzt Tour'n weern mit stürmisches Wetter beend. Een paar Daag later keem Chr. Rehs un seegt, in Kiel weer hütt Morg'n een Dään ut „Rödby“ mit een grod Fang vun 4000 ℔ Heern (Hering), de hee up sien Driefnetten makt harr, inloppen. Do seegt Franz Zett to uns: „Wat meent jie, süllt wie dat noch mol reskeern, een Tour dor to maken?“ Mien Vadder, Fiete Mumm, un ick sölber weern gliek's dorför – sunst weer keener mehr dorför, noch een Tour dor to mak'n.
Wie göng'n glieks naa uns Netten hinn un nehm se vun de Stötten aff un bröchten se an Bord. Ock Franz Zett mit sien Swiegersöhn Laui Petersen un Fiete Lützov brögten er Netten an Bord, wie deen sick affmak'n ümm ½2 Uhr tosam uttoloppen.
De Witterung weer, wie de letzten Daag, hehl good: een flaue Wind ut Südwest. Ünnerwegs de sick over in de Südkant, jümmers mehr Wollken hochtrecken. As wie övert „Millionviertel“ weg weern, seh de Luft in de Südkant mit een Breegde vun Südost beed na Südwesten ut, aß bruh sick dor een grood Unwetter tosam, wat jümmers neeger över Fehmarn weg gahn de – suns weer dat noch dootstill. Wie lepen beed'n tosam un sprok'n ünnereenanner, ob wie naa Fehmarn to loppen sull'n oder naa'd Fangplatz ünner Laaland wieder to loppen. Wie mehn over tosam: „Nu sünd wie eenmal hier – nu laad uns dat man riskeern, de Netten uttosetten!“
As wie ünner Laaland geg'n Krannitz up 7 Faden Waderdeppte weern, wüsten wie, dat dütt Unwetter bald över uns keem. Un so weer dat ock: wie deen anfang'n uttosetten un weern bied verte Stück, do keem dat Unwetter mit Orkan-Boe un een Wand vun Regen över uns. Dat weer mit eenmal stockdüster. De Scheed vun't 4te Stück dee Fiete Mumm gau över de Poller ströpen, un den all dree in't Rorhus rinn. Vun Franz Zett harrn wie nichts mehr sehn – hee weer vun uns ut noch mehr naa Nordosten toloppen.
Naa 10 Minuten dee dee Wind beed afflaun, wie ock de Regen leed een beed naa. Wie deen uns 4 Stück Netten inhohln. Dat irste Stück weer upspunn, aß wenn een Reepsläger dor bie wesen weer – un doch weern dor all eenige Heern up. De anner 3 Stück weern klar bleem un dor setten all bie 50 ℔ Heern up Stück.Naa uns Schätzung.
Uns Dreekantsegel dreihn wie so veel wie möglie up, dat bloß noch een Segel naa bleev wie een Wollndeck. So leppen wie mit Kurs naa Wester-Markelsdörp to. Naa dem aß wie de Netten in harrn un uns Segel uprollt harrn, keem wedder een Sturmboe mit Regen, aß wenn’t mit Emmers up Deck goden wor. De ganze Luft üm uns rümm weer een Geblitz un Donner – uns Ogen weern all total verblend. Dat Unwetter bleef nu in een Tour bie.
Aß wie een gode Halvstünn ünnerwegs weern, keem weer een Orkanboe – so hart, dat uns Boot mit dat lütt Lappen vun Segel up sick in Lee mit dat Deck in’t Wader drücken dee. Un mit eenmal geef een Knaks, un de Bohm vun’d Segel weer broken, un vun bob'n keem de Regen, aß wenn wie sölbst in’t Wader swüm deen.
As de Boe vörbie weer, dee de Südost noch jümmers mit 7–8 un mehr dörstaan. Ick leeg mit Öltüch an in Lee achter de Kajütupbu un sull utkiek’n un hörn, wenn vun’t Fehmarn-Belt-Fürschipp een Lichtblick to sehn oder sien Nebelsignal to hörn weer, denn wie mußten naa de Tied bald queraff ween. Aß de Regen beed weniger wor, dee ick op eenmal een Lichtblitz sehn un hör ock dat Nebelhörn. Ick reep dat naa achtern to – dat Fürschipp leeg ungefähr twars aff vun uns. Over ick dee noch mehr Signale vun Dampers hörn: twee mol mit 1 Ton un een mit 2 Töne – de müß jo ohne Fohrt in Stellung ling’n.
De Regen müß jo so dicht sien, dat vun’d Fürschipp keen Licht mehr in Sicht keem. Un een Damper mit 1 Ton, un een noch jümmers mit 2 Töne as Signale. Naa de Töne müßen de Dampers garnimal wied vun uns aff wesen. De mit 2 Töne, mit gestopte Maschien müß dicht bie uns sien, over de Regen weer to dicht ümm wat to seihn. Doch mit eenmal seh ick twee witte Lichter un een grönes Licht! Ick harr noch niemal naa achtern roppen, seh ick ock all dat rode Licht – un dat weer dicht bie uns. Dat weer de Damper mit de twee Signale. De Damper mit een Signalton dee ick ock nie mehr hörn, aß schien dee de Südost beed weniger warn, over de dichte Regen bleef bie.
Ick dee naa achtern krabbeln, naa’d Roorhus. Mien Vadder dee sen’g „Krup man weer naa vörn un kiek ut naa dat Für vun Wester-Mardelsdörp!‟ Naa knapp een halve Stunn kunn ick dat Nebelsignal hörn – an Backbord-Sied, noch een beed förrut – over keen Licht. De Regen good noch jümmers in Ström. Dat Blitzen weer bloß noch över de Belt, naa de Grood-Belt un Laaland to sehn.
Mit eenmal keem dat Für vun Wester-Mardelsdörp quer aff vun uns in Sicht. Mit eenmal weer de Regen un ock de Wind förbie – keen Wind, keen Seegang un keen Regen mehr. Wie weern wull 1½ Mieln vun de Küst aff. Dat Flühsand-Für weer mit eenmaal ock to sehn. So göng’n Fiete Mumm ick bie un steeken de Heern aff vun de Netten.
Vun de drie Stücken harr’n wie nie ganz 4 Kisten full. Ick dee noch seen’g to Fiete Mumm: „Wat meenst, wen’d god Wetter bleem weer, wat wie förn Fang mußt harr’n? Wo up uns paar Stücken, de niemal een virtel Stünn in’t Wader, un denn all 50 ℔ up Stück sünd!“
Üm de Klock 5 Uhr weern wie in „Heilighaben“ fass. Glieks dornaa kreeg’n wie Besöck vun Wilh. Heisler un Hannes Mest. Se fragten, ob wie ut de Belt keem. Se vertellten, dat se ock ünnerwegs wesen weern, over een Stück budden „Bojensdörp“ Dat Unwetter, wat över de Südsied vun Fehmarn naa de Belt to trecken dee harrn se in Kieker kreeg’n, un weern weer biedreiht. So deen se vertelln, dat se de letzt Nacht jeder bie 4000 ℔ Heern (Heringe) up er Netten hatt harrn, twischen Rödby un Krannitz up 6 Faden Wader. Se seggten, dat ock noch een Dän dicht bie se wesen weer. So vertellten wie, dat de Dän in Kiel mit sien Fang wesen weer, wo wie Bescheed kreeg’n, un sick mit twee Böö up de Weg naa Laaland maakt heevt.
Wie harr'n grad anfung'n uttosetten, un do keem dat Unwetter över uns los, harr'n grod 4 Stück vun uns Netten över Bord. Do heft wie fund 4 Stück de Scheed över de Poller legt, un weern all 3 in'd Rorhus kropen. Mit een Orkan-Böe un een Wand vun Regen göng'n dat Unwetter över uns wegg, harr'n grod 4 Stück vun uns Netten över Bord. Do heft wie fund 4 Stück de Scheed över de Poller legt, un weern all 3 in'd Rorhus kropen. Mit een Orkan-Böe un een Wand vun Regen göng'n dat Unwetter över uns wegg, harr'n grod 4 Stück vun uns Netten över Bord. Do heft wie fund 4 Stück de Scheed över de Poller legt, un weern all 3 in'd Rorhus kropen. Mit een Orkan-Böe un een Wand vun Regen göng'n dat Unwetter över uns wegg, harr'n grod 4 Stück vun uns Netten över Bord. Do heft wie fund 4 Stück de Scheed över de Poller legt, un weern all 3 in'd Rorhus kropen. Mit een Orkan-Böe un een Wand vun Regen göng'n dat Unwetter över uns wegg. Naa 10 Minnten, de de Wind un Regen, sick een beed'n geb'n, do hefft wie gau uns Netten weer inhohlt. Un in niemal ¼ Stünn, dat de Netten in'd Wader, weern dor all 50 ℔ Heern, up de 3 Stücken.
Dat irste Stück, wat wie inhohlten, harr sick dör de Kraft, de up de Netten keem bie de Orkan-Böe, sick so upkrelt, aß wenn een Reepschlager dor bie wesen weer. Jie heft dat Stück jo sehn. So de Wilh. Heisler seeng: „Willi denn harr'n jie dat richtige Stell vun Heern droben.“ De 4 Kisten leed Hannes Mest, vun sien Jung'n naa de Rökerie von Richards bring'n. Uns Segel, deen wie uphohln, un seggten, un dat weer uns Segel, wat wie upharrn, aß de Bohm knacken dee, bie de 2te Orkanböe un in Lee leeg'n wie mit Deck in'd Wader. Wie makten de Bohm frie, un leegten emm an'd Bullwark hin. De Bohm weer nie inn 2 Deele brocken, sondern bloß inknick. Dor sull de Schippstimmermann „Götsch“ paar Liesten up fast maken, den weer de Bohm wull weer to brucken sien. Do seegt Wilh. Heisler, Willi: „Dat ward Götsch wull torecht krieg'n.“ Seh harrn beide achtert Rettungsschuppen stahn, un sehn, dat vun Flühsand een Fohrtüg mit Latern up naa Heiligenhaab'n to loppen dee. Un seh harr'n gliek's ünnereenanner segg't: „Dat ist een Boot, wat ut de Belt kaam deit, un vund Unwetter öberrascht weer.“ Un Heißler harr glieks seggt: „Wenn dat een Boot ut Eckernför ist, de mit de Netten naa de Belt wull, denn is dat Willi Daniel.“ Un hee harr Recht hatt, se deen sick jo all good kenn, se sind tosamm bie de Küsten-Wach-Kommando ween.
Aß wie Kaffe drunken, deen wie dat Stück Heerngarn, wat sick upspunn harr, uteenanner klarn. Dat weer een böses Arbeiten, dat ut eenanner to krieg'n. Dor weern ock noch 15 ℔ Heern up, wo Fiete Mumm wölk vun trech mak'n dee, un to Middag braan wull. 10 ℔ kreeg de Timmermann. To Middag keem sien Söhn Hans mit de Bohm weer an, 4 starke Liesten ut Eckenholt, harr'n seh över de Knickstell makt, dee noch lange Johrn, so lang'n noch hohl'n hett, beed to de 60stieger Johrn, aß dat Boot verköft war. Aß wie to Middag Eeten harrn, keem Wilh. Heisler sien Jung'n, un soll seen, dat seh ¼ 4 Uhr in See steck'n wull'n, naa de Belt to. Wie sull'n man mit utloppen, ist good, de mien Vadder seng'n. Wie sünd ümm ½ 4 Seeklar, so deen wie uns een paar Stünn op Ohr läng'en. Um ½ 4 Uhr leppen wie mit 3 Böö ut naa de Belt to, dat weer dootstill. Ümm ½ 7 Uhr leppen de beiden vun uns aff, mehr naa Rödby to. Wie leppen naa de Stell to, wo wie bied Unwetter utsett harr'n. Wie harr'n an'd Lot eben ünner ½ Faden, so leppen wie noch een beed neeger naa'd Land to, wo wie 6 Faden an'd Lot harr'n. Vun hier ut deen wie naa Westen to uns Netten utsetten. De beiden Böö ut Heiligenhab'n weern nu ganz ut sicht kaam.
Aß wie ferdig mit Utsetten, weer dat all schumerie. Wo wie mit uns Boot leeg'n, harrn knapp 8 Faden an'd Lot, dat weer noch jümmers dootstill. Ümm ½ 11 Uhr fung wie an, uns Netten intotrecken. Beed to dat 7. Stück un harr'n noch nie een Heern up de Netten hat, do dee mien Vadder seeg'n: „Dat hett keen Zweck, de Netten wieder intotrecken. Laad uns de 6 Stücken weer utsetten, un wie leeng sick noch een paar Stünn hinn.“ Ick war mit eenmal wook'n un hör een Motor dicht bie uns. Ick rut ut de Koje, un seh een 1½ Master-Kajars, een paar 100 mtr. achter uns lang fohr naa de Fehmarn-Belt to. De Sunn stünn all Bohmhoch övert Land. Ick göng'n klieks naa förn, un kunn keen vun uns Bojen, de up de Netten weern, nichts sehn. De Löpper vund Boot naa de Netten leeg los daal, so reep ick mien Mackers, de noch in er Kojen leeg'n, dat vun uns Netten keen Bojen to sehn sünd. Do keem se over Hulder-Kapulder rut ut uns Kajüt, deen sick glieks er grood Steeveln antrecken, wat ick all vörden makt, Ölschört för, un fung'n ann de Löpper intohohl'n. De irst loos inhohl'n un wor mit eenmal stief un swör. Do keem mien Macker Fiete un hohl de Löpper wieder inn. Ick göng'n naa Achtern un de Motor antowarm un in Gang'n to bring'n. Do seegt mien Vadder: „Kiek mal naa förn, wat dor loos is.“
Do seh ick, dat Fiete Mumm de Boomdell all een Stück inhohlt haar, un mien Vadder dat Summ vund Nett inhohl, un de Ünnerdell vund Nett uphohl'n dee. So watt an Heern up een Nettstück harr ick noch nie erleef. Mien beide Mackers ock fröher all mal een barg Heern up er Netten hatt, over so veel, aß hier up, ock noch nie. Mien Vadder segg to mie: „Dreih de Annwarmamp man irstmaal weer ut, dat iss jo Doodstill, komm man heer, un hohl de Ünnerdell inn.“ Mien Vadder seeg't: „Kiek mal, all de Heern sünd vun de Ostsied in de Gaarns loppen, un dat irst in de Morgenstünn, de sünd jo so lebendig!“ Aß dat irste Stück an Bord, seeg ick so: „Dor sünd jo bald 400 ℔ up.“ Mien beiden Mackers meen: „Dor sitt noch veel mehr up!“, so bleef dat bie, up jedes Stück, beed to dat 7.te Stück. Dat weer so to seeg'n bloß een paar Meters vund Simm aff, do weern de Heern all, wie een Strich, vun de Boomdell beed to de Ünnerdell, un up uns Netten. Vun hier ann, beed to de 18 Netten, de noch in'd Wader weern, sett nie een Heern mehr up. Mit de Stürbordsied leeg uns Boot heel över kränk, so hohlten wie de 18 Stück Netten up Backbordsied rinn. Wie deen uns Fang bie 3000 ℔ inschätzen, mien Vadder dee noch seeg'n: „Watt meent jie, wenn wie gestern obend glieks utsett harn, wo wie Anfang'n wull'n, denn harr'n wie womöglie noch mehr Stücken hatt mit sunn Fang up.“ – „Dat kann angahn“, meen uns Macker Fiete, „dat iss over good ween, dat wie de Stücken weer utsett harr'n, hier könt wie ansehn, för Meernacht keen Fisch up de Netten, un geg'n Morgens sunn grood Fang!“ – „Ick dee so ut mie herrut seeg'n: Wat meent jie, wenn up all uns Netten so veel Fischwark sedden harr, de harr'n wie jo garnie laad'n kunnt.“
Aß wie alln's an Bord, keem de Frag: „Watt söllt wie? Naa'd Huus? Denn sünd wie ümm 2 Uhr dor, wenn de Witterung so bliff.“ Do seeg mien Vadder: „Dat Wetter bliff as schient good, laad uns ünner't Land loppen, un dat Fischwark affstecken, dat iss een Glück, dat wie uns Ruum vull Kisten heff.“ So leppen wie naa Albun-Flach to ünnert Land, un göng'n dor to Anker up 6 mtr. Wader. So drunk'n wie irstmal Kaffe, un den göng'n dat Affstecken los. Bied naa'd Land loppen, harr'n wie all uns Kisten vun'd Bünndeck, up Backbordsied, vun förn beed achtern, up uns anner Netten pacht.
Middags ümm eb'n vör 2 Uhr, weern wie mit de ganze Kram ferdig. So harr'n wie 60 Kisten mit 40 ℔ inn, un 18 Kisten mit 50 ℔ in'd Ruum vullpackt. Dornaa deen wie watt Eetten, und as Wetter noch still weer, dee wie sick een paar Stünn to Koje legt. Ümm ½5 Uhr göng'n wie Anker up, un leppen W.S.W. up, dat wie mehr naa Langeland un för de Grood Belt keem. Naa een Stünnstied sehn wie vun wieden de Bagenkoper Böö, de sick up er Fangplätze hinlegten. Wie leppen wieder, beed wie de Fürturm vun Kjels-Noor an de „Facke barg“ harr'n, wull'n uns Netten dor utsetten. Un do sehn wie, dat een Boot vun de West keem, een Eckernförder. Hee weer noch een paar Miel'n vun uns aff bie'd Utsetten. So deen wie ock utsetten naa de Belt rinn. Dor weern 4 Dänsche Böö, wull good 2 SM vun uns aff naa Norden to, de dor all utsett harr'n. De Lichter und Eckernförder-Boot kunn wie sehn. Doch ½10 Uhr, weern se mit eenmal wegg. Do segg't mien Vadder: „De hefft ehr Gaarns (Netze) all introcken, laad uns ock man bald anfang'n, denn de Wind nimmt jümmers meer to, un ward weer een Raballer för uns, wie gewöhnlie.“ So fung'n wie ¼ naa 10 Uhr an, Inntotrecken. Dat wur ock hogetied, dat weer verdammt all weer spökelie. Up uns Netten sedden aller Heern up, un vun Stück to Stück jümmers beed meer. Uns Segel harr'n wie vörher all weer een Reef in dreiht. Bie de letzten Stücken weer dat all so, as wie dat vörrut sehn segg harrn. Aß uns Netten binn Bord, sedden wie'd Segel up, un göng'n up de Kurs hart an de Wind. Wie kreeg'n een barg Wader över, denn uns Boot weer doch med bald 5000 ℔ belast.
So bleem wie up uns Kurs 3 Stünn bie. Naa Osten to sehn wie weer een Blitz naa de anner, un wie plagten sick mit een Südwest vun 4–5 aff. Dat weer een Glück, dat de Witterung vun Bob'n drög bleff, un dat de ganze Tour beed to Huus. Naa de 3 Stünn wull'n wie anfang'n, de Heern vun de Netten affsteck'n, so deen wie uns Fock ruthohln, un spann emm för de Maststohl, över de Wanten, naa beide Sieden, un bünn de Fock in een Meter Högde an Mast un Wanten fast. So hehl de Fock doch een barg Wader aff, wat dor över keem. So deen wie een Lukendeckel över uns Winsch decken, un stell'n up jede Sied bie de Trommeln een Fladermus-Latern hinn, dormit dat Licht mien Vadder an'd Stür in'd Roorhuus nie blenden dee. Un queröver, up de letzt Lukendeckel, deen wie vun'd Bünndeck ut dorup de Heern affstecken. De Heern smedden wie up Deck hinn, un de leere Netten in de Bünn rinn. Aß wie queraff vun'd Bülker Fürschipp weern, woll't Daag warn, un wie weern bie, de letzten Stücken afftostecken. Wie harr'n sick bie de Tour dat mal üngahn laaden, dat jeder een paar Stunn an'd Roor stahn kunn, ümm sick beed uptowarm. Datt weer eben naa de Klock 9, dor leppen wie bie uns in Haab'n rinn. Dat weer ock jo weer een Tour, de sick sehn laad'n kunn - ohne Strapazen göng'n dat eenfach nie. Datt Boot weer „Peter un Janne Mahrt“ wähn, se wern ümm 7 Uhr inn Hab'n ankaam.
Um 8 Uhr weer Akschon wesen, un Peter u. Janne harr'n 23 Pfennig, as för eer Heern kreeg'n, un wie kreeg'n Klock 10 för uns ganze Fischwark. Datt weer een grod Ünnerscheed. Chr. Rehs de noch segg'n: „Wenn jie gestern Namiddag to Huus kam weern mit erste Fang, harr'n jie to de Klock 4 Akschon, womöglie noch beed meer aß 23 Pf kreeg'n, un ut ju erst Fang alleen mehr Geld ut makt aß nu.“ Datt weer nu ock de letzt Reis naa de Belten mit de Driefnetten, un wie 3 weern sick eenig, sick een 25 Ps Motor bie Kalle Rehbehn to bestelln. Franz Zett keem bie uns ann, un seegt: „Wo sünd jie doch bloß bleem?“ Do dee Fiete Mumm emm datt vertell'n, wie uns dat gahn harr de Daag, un seggt noch so: „Wie weer dat denn mit die, Franz? Du weerst jo mit eenmal ut Sicht.“ – „Jo“, segg hee, „wie wull'n grod Utsetten, do keem de Orkanböe un een Regenwand över uns, dor hefft wie uns Segel wech reeft, un deen för de Wind naa Langeland toloppen. Wull'n sehn, dat wie naa Bargenkopp keem. Dat weer een böse Tour, dat Unwetter bleff uns jo jümmers up de Knok'n. Wie keem dor jo överhaupt nie ut rut, beed wie achter Langeland in Schutz keem. Dat för de swöre See toloppen weer hehl schlimm, un denn dat veele Wader vun bob'n, dat weer stotwies aß wenn wie in'd Wader swimm deen. Mann harr keen Sicht, beed wie so eben datt Für vun Kiels-Noor een paarmal upblinken sehn, aß wie een Stück achtert 'Klink' weern, weer de Regen all, wie ock de See, un Wind.“ – Do segg't Fiete Mumm: „So weer dat ock bie uns. Aß wie Wester-Markelsdörp quer aff harr'n, weer bie uns Wind, See un Regen all. Dor sünd wie wieder naa Heiligenhaab'n toloppen, wo wie Klock 4 in Hab'n weern.“
Fr. Daniel