===== In de Achterstraat =====
==== Dat Huus Gudewerdtstraat 19 ====

April 1906 flütteten mien Öllern vun de Jünfernstie Nr. 69, dat woor dormals dat „Frahmsche Huus“ noömt, na de Achderstraat. Se harrn in dat teemli ole Huus Nr. 19, wat hüt, nadem dat restaureet woorn is, no een stattligen Indruck maakt, een gröttere Waahnung kreegen. Ööwer dat hele Vörhuus weer een groote Böön, de mien Vadder med meet harr. So kunn he sien Fischeriegeschirr, Netten, Tauwark un allns wat dor sünst no to höörn dee, ööwer de Wintermaande dor laagern.

[{{:zeitung:das_haus_gudewerdtstrasse_19.jpg?200|Das Haus wurde später vorbildlich restauriert}}]

Dat Huus hoorer to de Tid een Fru Meyer, se harr dat Huus so üm 1890 kofft orer arft. Dor hett se aawer ni ööwer sprooken. Dat Huus bestünn ut dat Vörerhuus, een Achderhuus, dat op de linke Sied vun de groote Hoff dörch een Twischengebüüd med vörn verbunnen weer. Dorna keem werrer een lütte Hoff un een Waahnhuus na de Jünfernstie to. Dörch dütt Huus un dat Achderhuus güng een breede Gang, de na de Jünfernstie med een groote Port afslutten dee. Ok dat Achderhus harr een groote Böön.

Op de rechde Siet vun de Hoff würrn de Kloos orer as wi seggn, de „Tante Meyer's“ anbröcht, de dormols jo no Emmerkloos würrn. Vun't Vörhuus na de Hoff weer een groot steenern Trepp un ünner an de Siet dorvun weer een Togang na de Kellerrüüme. Op de Hoff stünn een groote Pump, wo al de Inwaahner eehr Waader haalen deen. Ok dat Vorhus harr na de Achderstraat to een Trepp med dree Steenstufen Trepp un een tweefleugelige Husdör, de wull ok al ördentli oolt würr. To dat Slot vun de Dör hörer dormaals een teemli groote Slüttel, bina as för een Kirkendör.

[{{:familienfotos:dora_und_wilhelm_daniel.png?200|Dora und Wilhelm vor der Eingangstür}}]

Fru Meyer hett mi later mol vertellt, wat dat for een Huus würr. Se meener, dat Huus weer so um na eehr Meen to Enn vun dat sossteihnste Johrhunnert buut woorn. Se wiser mi ok baaben op de Deel een groot Querbalken, wo dat Johr 1595 inbrennt weer. Op nu dat Huus üm düsse Tid buut woorn is orer de Balken vun een dor frööher stahende Huus stammer, wüss se ok ni so rech. Wiel se aaver frööher höört harr, sall een Graaf „Cai vun Ahlefeldt“ de op Saxtorf to Huus woor, dat Huus as Stadthuus un Laagerhuus buut hatt. Med de grooten Böön in't Vörderhuus un ok in't Achderhuus, spreekt dor ok veeles vör.

Todem is een Cai vun Ahlefeldt üm 1599 op Saxtorf stoorvn. Dor man aawer in de Bööker ööwer Eckernför, wo dütt Huus afbilld is, tomeist lesen deiht, dat dütt Huus to Enn vun 18. Johrhunnert buut woorn is, mag dat so weesen. Op jeden Fall kann man op dat ole Stadtbild vun 1588 seeh'n, dat op düsse Stee dat Grundstükk al bina so bebuut is, as üm 1900 rüm. Dat dütt Huus as Laagerhuus brukkt woom is, bewiest eenmol de Kraanbalken vun de Böön ant Vörderhuus un ok ööwer de Luk vun de Achderböön weer dormols een groote Spindel orer Haspel med een Dörchmeder vun 2,50 m tom hoochhieven vun swöre Saaken anbröcht.

Üm de Haspel leeg no een binah 6 cm dickes Hanfseil, an dat ick mi ok no erinnern kann. Op jeeden Fall weer dat een Huus med Vergangenheid, ok na dat, wat mien Vadder vertellen dee, wat se bit Intrekken op de Böön un in de Waahnung alls funn hebbt.

Ick weer to de Tied, as wi flütten deen, bina söss Johr un keem een poor Daag later to School. Vun de Flütterie un as dat utseeh int Huus heff ick twoor eeniges medkreegn, aawer veeles deen mi later Fru Meyer un mien Öllern vertellen un menniges heff ick, as ick öller weer ok sülbst rutkreeg'n.

Mien Öllemn hebbt in dat Huus leevt, bed dat se stoorvn sünd, mien Vadder bed 1955 un mien Mudder bed 1966. Dat Huus hett twischendörch eenige Eegendömer hatt un woor so üm 1970 renoveert. De Fassade is so, as se frööher weer, restaureert woorn, binnen hett man ut de grötteren Waahnungen Arpartments maakt.

Uns Waahnung weer een Trepp hooch op de Südsied vun't Huus. Se bestünn ut een groot Waahnstuuv, de wöör so üm de 35 bed 40 quadratmeder groot, een lüttere Stuuv, een groote Köök un een Kamer. To de Waahnung höör no een Keller un de groote Böön. Vör uns harr dor een ledige Fru, to eerst med eehr Broder un nadem allein, waahnt. Na Fru Meyer's eehr Snakk harrn de dor all sied ööwer dörti Johrn waahnt, as se dat Huus ööwernaahm harr.

An de Ümtrekkerie kann ick mi no besinnen. De lütt Saaken woorn med een schottsche Kaar orer med de Schuuvkaar na de niee Waahnung bröcht. För de grötteren Möbel harm sikk mien Öllern vun een Röökerie een vun de grooten Hannwaag'n utleehnt. De harrn een groote Diessel, wor meehre Lüd an trekken können. De lütteren Rökerien, de sick keen Peerd un Waagen liesten können, bröchen dormed eehr Rökerfisch na de Baahnhoff. Vun de een na de annere Waahnung weer dat ni so wiet un man müss bloot een Stükk lang de Jünfernstieg gaahn. So weern de Saaken ok teemlich gau in de niee Waahnung bröcht.

Bi so een Flüttorie weer dat to de Tid sülvstverstännli, dat de olen un de nüe Naavers un uuder de Mackers ok no annere Fischers hölpen dünn, so se to Huus würrn.

Al Daage vorher har mien Vadder un sien Macker, Fiete Mumm, de Waahnung renoveert, wiel se ördentli ramponeert weer. Dat würr een hel swöör Arbeid wess, so as mien Vadder mol later vertellen dee. An de Wann weern de Tapeten bald een halv Toll dikk weesen, wiel ummer werrer niee Tapeten ööwer de olen kliestert würr. So dat se med een Piekschraap meehrere Daag bruuken deen, üm de Kraam daal to rieden.

De Tapeten würrn ut so’n Aart Pergamentpapeer un in al mööglie Muster un Farven. De müssen na Meenung vun mien Vadder wull hel düür west sien un se harrn sick dor teemli ööwer wunnert. In de grrote Stuuv weern so an de veerteihn Schichten oower een anner kliestert weesen. Ok an de Deck weern Tapeten ünner een dicke Kalkschicht anbröcht wess. Bi dat Afrieden teemliche Lokker in de Wann un an de Deck harr dat een Barg Lokker geeven. So harr Frue Meyer de Muurmann D. Jebe den Opdrag geeven, düsse uttosmeern. He hett dor twee Daag to brukt.

In de Köök weer een groot isern Fürherd in de Wand inbuut. Doroöwer weer een groot Lock na de Schornsteen, dat kunn med isern Schotten op un to schuuv warrn. Na veerteilin Daag weern mien Vadder un Fiete Mumm med dat Renoveern ferdig, de Stuuvn weern nie tapezeert un de Köök un de Dekken kalkt. Bloot de Döörn un Finstern bruukern keen Farv, as mien Mudder se afschüürt harr, würrn se so blank weesen, as weern se nie lakkeert. So kunn de Ümtrekkerie los gaahn.

As wi een poor Daag dor waahnt harrn, güng mien Vadder un Fiete Mumm roop na de Bönn. Se wulln mol seehn, wo groot de würr un wat se an Netten dor ünnerbring’n können. De Dör na de Böön gung vuns Husdeel af un weer med een groot isern Slott afriegelt. Vun de Slöteln, de mien Vadder vun Fru Meyer kreeg’n harr, passer aawer keen. So güng he na Fru Meyer, op se villicht no de Slötel harr. Se wüss aawer ok ni wo de Slötel weer un meener, dat al siet ööwer teihn Johr keener meehr op de Böön wess weer. So müss mien Vadder dat Slot med een groote Draahttang afkniepen.

Achder de Döör gung een stiege Trepp na baaben. As se op de Böön weern, kunnen se kum wat seehn, soveel Spinnwübben hungen dor vun de Dackbalken un de Wänn. De Böön weer teemli groot, wiel he ööwer dat hele Vörhus gung. Op de Böön stunnen veele holten Laaden, de al aflutten weern, un ok een Del tonagelte Holtkisten. An de Wänn op de Nord- un Südsiet weern Stellagen, de weern vullpakkt med Tapetenrullen un Farvpütt med Lack un Oelfarven.

Mien Vadder hett eerstmol Bessen un Schüfel hoolt un de Spinnwübben affegt. Dorna hebbt se versöcht, de Laaden un Kisten an de Wänn to stillen üm Plad to maaken för eehr Nettenwark. De Laaden weern so swör, dat se een dorvun opbrooken hebbt, wiel dorför keen Slöteln to finnen würrn. In de Laaden weern ok no Tapetenpapeern un Schablonen med een hele Del Muster för dat Bemoolen vun de Tapeten un Pinsel wess. Nu kunnen se sikk ok een Bild dorvun maaken, worüm in de Stuuvn een Laag Tapeten ööwer de annern kliestert weern.

In een Laad würrn wull Biller wess. Ick hörer man, wi mien Vadder to Mudder seggn dünn, dat würm Biller ut Italien un ok Biller med nakerte Fruunslüd op. He harr dorüm de Laad tonagelt un med een Tampen tobunn, dormed de Göörn dor ni rankaamen können. In de Kisten weern Tinngeschirr, Lüchters, Gesangsbööker un Bibeln inpakkt weesen.

Fru Meyer meener, de hele Kraam weer al op de Böön weesen, as se dat Huus ööwernaahm’n harr. To de Tied weer de groote Ruum int Achderhuus as Rempter an een Babtistensekte vermeet wess un de harrn ok de bei’n Bööns in Vörder- un Achderhus bruukt. De Babtistensekte weer 1902 uttrooken un de Kraam op de Boons wull eenfach staahn laaten.

Mien Vadder hett med Hölp de hele Kraam in een Eck vun de Böön stellt. As ikk poor Johr öller weer un mol op de Böön weer, heff ick ümmer na de Kraam schuult, besünners de Laad med de Biller hett mi banni intreseert. Aawer de so verrammelt, dat ick ni waagt heff dorbi to gaahn. Kort för de erste Weltkrieg keem eenes Dags een Möbelwaag ut Hamborg un veer Mann hebbt de hele Kraam vun de Boöns haalt. Op de anner Böön weern ok no Dischen un Stööhln, de ok med afhaalt woorn. Fru Meyer hett aawer ni seggt, wokeen dat würrn, de dat afhaalt harrn.

Dat hele Vörderhus würr ünnerkellert. Wi harrn uns Kellerrüüme na de Achderstraat to, dat weer een Keller för Ingemaaktes un anner Kraam un een Kööhlnkeller. An de eene Wand vun de Kööhlnkeller weer no dree isern Ringe ansmeed. Ick heff mien Vadder, as ikk poor Johr öller weer mol fraagt, wat dat wull opsikk harr. He verteller mi, dat an de Ringe, as se introoken würrn, no jeeen isern Keed med een Footisen ansmeedt wess sünd, de se vun Smidd Abel harrn afmeiseln laaten. Ick glööf, dat mien Vadder mi de Wohrheit seggt hett un ümmer, so ick in de Keller müss üm Kööhl’n roptohaalen, keem mi dat Grussen, so ick na de Ringe keek.

Dat wurr jo ok wull sikker so’n Aard Knast wesst, wo Minschen insparrt weesen sünd. Na achdern to weer een groot Keller, de quer ööwer dat hele Hus güng. Dat weer na Fru Meyer Vertellen frööher de Köök vör dat hele Hus weesen. Ok düsse Begeevenheiden spreeken dorför, dat dat Huus öller ist, as man hüüt meent un as Stadt- un Laagerhus för de Ahlfeldschen vun Saxtorp bruukt woorn is. Aawer dat rutofinnen is ni mien, süünern een Saak for Geschichtsschriever. Villich kümmt jo mol een op de Gedanken, ööwer dütt Huus wat to schrieven un kann mien Geschicht ööwer dat Hus Achderstraat Nr. 19 dorto gebruuken.

In dat Hus hebbt in de sößdi Joohrn, wo mien Öllern dor waahnt hebbt, veele Familien un een Barg Kinner waahnt. Aawer dat is altied een goode Naborschaft weesen un ick denk geern an mien Kimnertied in dütt Hus trüch. As wi intrekken deen, weer mien Süster Anna bina twee Johr old un 1907 un 1916 woom mien beid Bröder Willi un Korl dor geborn.

[{{:familienfotos:famile_mahrt_und_daniel.png?400|Familie Daniel und Mahrt vor dem Haus 1948}}]